ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Παράγοντες που επηρεάζουν την προσκόλληση στη δίαιτα ελεύθερη από γλουτένη: Η εμπειρία από την Ελλάδα
Περίληψη
Για τα άτομα με κοιλιοκάκη, η προσκόλληση στη δίαιτα ελεύθερη από γλουτένη (ΔΕΓ) επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, οι οποίοι εκτείνονται από το ίδιο το άτομο έως και την κοινωνία. Μια πρόσφατη ανασκόπηση έχει οργανώσει τους παράγοντες αυτούς σε επίπεδα, σύμφωνα με ένα κοινωνικό θεωρητικό μοντέλο, καταγράφοντας τα εμπόδια και τους διευκολυντές σε καθένα από αυτά1. Για παράδειγμα, ως σημαντικότερα εμπόδια έχουν αναδειχθεί η αγορά τροφίμων σε σουπερμάρκετ και εστιατόρια,η φτωχή γνώση για τη νόσο, και η ελλιπής εκπαίδευση από τους επαγγελματίες υγείας.
Στην Ελλάδα ελάχιστη έρευνα έχει γίνει στον τομέα. Πρόσφατη εργασία από την ομάδα μας, με τη μεθοδολογία των ομάδων εστιασμένης συζήτησης (focus groups), σε άτομα με κοιλιοκάκη με πολυετή εμπειρία της ΔΕΓ, ανέδειξε παράγοντες που γίνονται αντιληπτοί ως εμπόδια στην προσκόλληση στη ΔΕΓ σε διάφορα επίπεδα της ζωής του ατόμου. Σε ατομικό επίπεδο, σημαντικό εμπόδιο αφορούσε τον τόπο κατοικίας, ενώ σε επίπεδο κοινωνικής ζωής ως οι πιο προβληματικοί τομείς αναδείχθηκαν το φαγητό εκτός σπιτιού, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας, οι κοινωνικές εκδηλώσεις και τα ταξίδια. Ως προς τα προϊόντα ελεύθερα από γλουτένη, σχολιάστηκαν ειδικότερα η καχυποψία σχετικά με την ετικέτα και το υψηλό κόστος αυτών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία σχετικά με τον τομέα της περίθαλψης, όπου εκφράστηκε δυσαρέσκεια σε σχέση με τους επαγγελματίες υγείας, και καταγράφηκε η σχεδόν παντελής απουσία παρακολούθησης από διαιτολόγο, ενώ παράλληλα το διαδίκτυο αναδεικνύεται σε βασική πηγή ενημέρωσης για τη νόσο και τη ΔΕΓ. Τέλος, οι συμμετέχοντες/ουσες ρωτήθηκαν για την επίδραση της επιδημίας COVID-19, η οποία ήταν μάλλον ουδέτερη, και για προτάσεις βελτίωσης της καθημερινότητάς τους.
Βιβλιογραφική αναφορά
1. Abu‐Janb, N., and M. Jaana. “Facilitators and Barriers to Adherence to Gluten‐Free Diet among Adults with Celiac Disease: a Systematic Review.” Journal of Human Nutrition and Dietetics, 2020, doi:10.1111/jhn.12754